ختنه نوزاد
ختنه عملی می باشد که در آن پوست اضافه موجود در سر آلت تناسلی برداشته می‌شود و تغییرات ظاهری در آلت به وجود می آید، با وجود اینکه در کشور ما توصیه‌های مذهبی و اعتقادات مردم عاملی اصلی در انجام آن بوده است، اما امروزه ختنه را به عنوان یک جراحی علمی یاد می کنند و حتی در بسیاری از کشورهای دنیا با وجود اینکه از نظر مذهبی و اعتقادات مردمشان نیازی به این کار نیست، اما آن را انجام می‌دهند.
در بسیاری از کشورهای دنیا فرآیند ختنه کردن را در زمان نوزادی انجام می‌دهند. برخی از کشورها نیز برای پسران بالغ یا کودک مثل ۵ یا ۶ ساله، فرآیند ختنه کردن را انجام می‌دهند. فرآیند ختنه نوزاد کمی دردناک است به همین دلیل هر چه که ختنه کردن فرزند خود را در سنین پایین‌تر انجام دهید، بهتر است. به طور کلی هیچ قانونی از نظر پزشکی یا فرهنگی، ختنه کردن نوزاد را یک فرآیند الزامی ندانسته است. در واقع این والدین هستند که می‌توانند بنا بر تصمیم خود، ختنه نوزاد را انجام دهند.
در حالت طبیعی زیر پوست آلت تناسلی کودک ماده سفید رنگی ترشح می شود. این ماده خاصیت نرم کنندگی دارد و از چسبیدن پوست به سر آلت جلوگیری می کند، لازم به ذکر است که این ماده چرکی نیست.
در بعضی از مواقع این ترشحات عفونی شده و پوست سر آلت نیز دچار عفونت می‌گردد. در موارد نادر عفونت مزبور مخصوصا در نوزادان و شیرخواران موجب عفونت مثانه وکلیه ها می‌شود. آمار نشان داده است که عفونت ادراری در پسر بچه‌های ختنه نشده به مراتب بیشتر از پسرهای ختنه شده است.
بنابراین این عمل جراحی رایج از پیدایش عفونت دستگاه ادراری جلوگیری میکند. تحقیقات نشان داده است که سرطان گردن رحم در زنان و سرطان آلت تناسلی در مردان در جوامعی که ختنه شده‌اند کمتر از جوامعی است که این عمل برایشان انجام نشده‌است.
بهترین سن برای ختنه نوزادان
در مورد این که این عمل بهتر است در چه سنی انجام شود، نظرات متفاوتی وجود دارد اما بهترین سن برای انجام ختنه دوران نوزادی است یعنی ۳-۱ ماه بعد از تولد.
هر چند سن مناسب انجام این عمل تا زیر ۲ سال هم ذکر شده اما چهار ماه اول بهترین زمان برای انجام آن است. اگر زود انجام شود، زود هم خوب می شود، ترمیمش عالی است و مثل افتادن بند ناف سریع ترمیم می‌شود.
برای پسرانی که در یک تا دو ماهگی ختنه می شوند، احتمال بروز عفونت بعد از آن کمتر می‌شود. علت این موضوع هم آن است که در دوران نوزادی هنوز آنتی بادی‌های مادر در خون بچه وجود دارد و او را در برابر ابتلا به عفونت ها محافظت می کند.
دکتر عباس معین – متخصص اطفال
انجام خدمات ختنه نوزاد در کلینیک با امکانات کامل بهداشتی درمانی
روش های ختنه نوزاد چگونه است؟
برای انجام آن ۲ روش وجود دارد؛ یکی روش جراحی و دیگری ختنه با حلقه
جراحی ختنه
جراحی ختنه یک عمل ساده و در عین حال پیچیده است. پزشک ابتدا پوست جلوی آلت تناسلی را به عقب می کشد و با حفظ ۲ میلی متر پوست و مخاط، بقیه پوست و مخاط اضافی را می‌برد و بخیه می زند.
ختنه نوزاد با حلقه
روش دیگر استفاده از ختنه با حلقه است که در آن با استفاده از یک حلقه و محکم کردن نخ آن به دور پیش پوست، پوست کم کم مانند بند ناف خشک شده و بعد از ۱۰ تا ۱۴ روز خودش می افتد.
کدام روش ختنه مناسب تر است؟
در مورد این که کدام روش بر دیگری برتری دارد، پزشک تصمیم می گیرد و مبنای این تصمیم گیری بیشتر سن کودک است . در کل روش ختنه حلقه ساده تر و احتمال خونریزی بعد از ختنه در آن کمتر است اما این روش معمولا تا ۶ماهگی انجام می شود.ولی برخی پزشکان در سنین بالاتر نیز روش حلقه را نیز انجام می‌دهند.
در مورد مراقبت هایی که باید بعد از انجام صورت بگیرد ، تفاوتی بین دو روش جراحی و استفاده از حلقه نیست و هر دو به یک میزان به مراقبت احتیاج دارند. معمولا برای یکی دو روز اول، برای پیشگیری از عفونت برای نوزاد، آنتی بیوتیک تجویز می شود. همچنین محل ختنه نیازی به پانسمان ندارد و در روز دوم هم بهتر است کودک به حمام برده شود.
عمل ختنه نوزاد پسر چگونه انجام می‌شود؟
در ابتدا پزشک ناحیه تناسلی را با استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده به‌طور کامل تمیز خواهد کرد. سپس با استفاده از یک بی‌حسی عمل را آغاز میکند. جهت بی‌حسی و کاهش درد از راهکارهای متفاوتی استفاده می‌شود، یکی از رایج‌ترین و کم‌عارضه‌ترین آنها استفاده از کرم‌های بی‌حسی است.ولی بهترین راه بی‌حسی خوب تزریق لیدوکایین در نواحی مخصوص قاعده آلت است.
بعد از اتمام ختنه، ناحیه رابا محافظ ختنه می‌پوشانند. محافظ ختنه جهت جلوگیری از برخورد ناحیه با پوشک و لباس نوزاد با آلت مورد استفاده قرار می‌گیرد،از آسیب به نوک مجرا و فشار به آلت جلوگیری میکند و ریسک خونریزی را کاهش میدهد.
ختنه نوزادان چه فوایدی به‌همراه دارد؟
- کاهش خطر ابتلا به عفونت ادراری
- چنانچه عمل ختنه انجام شده باشد، از بروز بیماری‌های جنسی (STI) جلوگیری خواهد شد.
- تمیز و ضدعفونی کردن پسرانی که ختنه انجام داده‌اند بسیار راحت‌تر از سایر افراد است.
- تأثیر بسزایی در بهداشت و جلوگیری از بسیاری از بیماری‌های دیگر خواهد داشت.
- پیشگیری از ابتلا به سرطان آلت تناسلی در آینده.
- ختنه کردن پسران در دوران نوزادی از ابتلای آن ها به سرطان آلت تناسلی در آینده جلوگیری می کند
موارد منع ختنه چیست؟
- نوزادانی که زودتر از زمان موعود به دنیا آمده‌اند و کم وزن هستند تا رسیدن به شرایط مطلوب ختنه انجام نشود.
- نوزادانی که پوست آلت‌شان ملتهب است، می‌بایست انجام این عمل به تعویق بیفتد.
- نوزدانی که آلت کوچک‌تر از حد نرمال داشته باشند، نباید عمل را انجام دهند.
- اگر سر آلت نوزاد در سطح پوست عانه قرار گرفته و درحقیقت آلت نوزاد در چربی عانه فرو رفته باشد.
- اگر پیشابراه به جای نوک آلت در زیر سر یا تنه آلت قرار گرفته باشد و پوست ختنه کامل تشکیل نشده باشد (هیپوسپادیازیس). در چنین مواردی کودک را نباید ختنه کرد، بلکه باید در ۱۸ ماهگی با عمل جراحی خاص آلت او را ترمیم نمود.
- اگر نوزاد مبتلا به بیماری‌های خونریزی دهنده مثل هموفیلی باشد.
مراقبت‌های لازم بعد از ختنه کردن چیست؟
- نوزاد شما باید حداقل ۱ ساعت بعد از انجام ختنه تحت نظر باشد.
- محل ختنه نوزادان را در چند روز اول از آلودگی و مدفوع دور نگه دارید و در صورت آلوده شدن با مدفوع، با آب تمیز شود
- استفاده از پماد تتراسیکلین یا …روی حلقه و آلت روزی ۲ بار یا بیشتر به مدت حداقل هفت تا ۱۵ روز
- در صورت بی‌قراری از شیاف یا قطره استامینوفن استفاده کنید.
- پوشک نوزاد حتی المقدور باز باشد و در صورت بستن، سفت بسته نشود.در مواردیکه محافظ ختنه استفاده شود،سفت بستن پوشک ایراد ندارد چون از فشار به آلت جلوگیری میکند.
- از ۴۸ ساعت بعد ختنه به مدت ۷ تا ۱۴ روز هر ۱۲ ساعت به مدت ۵ دقیقه داخل وان آب گرم نشانده شود .
- پس از ختنه از گاز نرم روی زخم ایجاد شده استفاده می‌کنند. استفاده از این باندها جهت جلوگیری از برخورد آلت نوزاد با لباس استفاده می‌شود.
- پس از هربار تعویض پوشک از گاز جدیدی استفاده کنید.
- هر ۱تا ۲ ساعت محل ختنه از نظر خونریزی ،تورم،کبودی یا رنگ پریدگی چک شود.
- ۷ تا ۱۴ روز بعد ختنه حتما به پزشک مراجعه کنید
انجام این عمل علائمی به همراه خواهد داشت که ممکن است برای والدین صحنه‌ای دلخراش و نگران کننده باشد. نوزادان پس از انجام این عمل دچار عارضه‌های خفیف مانند قرمزی، تورم ،لکه بینی و ترشح کم خواهند شد. تمامی این علائم پس از عمل در صورتیکه کم باشد کاملاً طبیعی است و مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
در اغلب نوزادان روند بهبودی طی ۷ الی ۱۰ روز انجام می‌شود. در صورتی که ظرف دو هفته بهبودی را در نوزاد خود مشاهده نکردید، می‌بایست به پزشک متخصص مراجعه کنید تا معاینات لازم را انجام دهد.
نکاتی که باید در روند بهبودی به آنها دقت داشته باشید
برخی از علائم غیرطبیعی ختنه نوزاد مانند عفونت همراه با قرمزی آلت ، خونریزی ،تورم زیاد، رنگ پریدگی و کبودی ممکن است خطراتی برای نوزاد شما به همراه داشته باشد.که باید به پزشک معالج اطلاع داده شود.
چنانچه عفونت ایجاد شده همراه تب باشد، می‌بایست فوراً به پزشک مراجعه کنید. این نکته را به یاد داشته باشید که مشاهده کوچک‌ترین عفونت در نوزاد مهم است و باید سریعا پیگیری‌های لازم انجام گیرد؛ چراکه درمان آنها باید با دقت و حساسیت بیشتری انجام شود.
آیا می‌توان ختنه را در زمان‌های بعد از نوزادی موکول کرد؟
توصیه ما به والدین این است که برای انجام ختنه فرزندان خود در دوره نوزادی آنها اقدام کنند. شاید برخی افراد تصور کنند که در نوزادی دردی احساس نمی‌شود، اما اینطور نیست. در نوزدان نیز حین انجام عمل ختنه درد وجود خواهد داشت. اما آنها نسبت به کودکان و بزرگسالان فرایند آسان‌تری را تجربه می‌کنند.
در واقع برای انجام ختنه نوزادان تنها از بی‌حسی استفاده می‌شود و کودک کاملا هوشیار است. اما چنانچه این عمل در کودکان و بزرگسالان انجام گیرد، نمی‌توان تنها با استفاده از بی‌حسی جراحی را انجام داد. برای کودکان و بزرگسالان می‌بایست از بیهوشی استفاده کرد.
به‌طور کلی هرچه انجام ختنه به بزرگسالی موکول شود، روند بهبودی دردناک‌تر خواهد بود. در نهایت بهتر است در صورتی که شرایط مناسب باشد، در سنین نوزادی این عمل انجام گیرد.
ختنه نوزاد و عارضه‌های نادر آن پس از عمل
همانطور که گفته شد انجام این عمل از فواید زیادی برای پسرها برخوردار است. اما این نکته را به یاد داشته باشید که انجام ختنه همانند دیگر عمل‌ها از عارضه‌های بسیار نادر برخوردار است.
در اغلب مواقع نوزدانی که با استفاده از بی‌حسی عمل آنها انجام می‌شود، عارضه‌های بسیار کم و نادری را نشان خواهند داد. چنانچه در سنین بالا این عمل انجام گیرد ممکن است با عارضه‌هایی دیگر روبه‌رو شوند.
خوب است که قبل از انجام این عمل برای فرزند خود، از تمامی عارضه‌های احتمالی و نادر آن آگاه باشید. در صورت آگاهی می‌توانید در صورت بروز چنین عارضه‌هایی رفتار و عکس العمل خوبی نسبت به آنها نشان دهید.
عفونت
یکی از عارضه‌های بسیار نادر، عفونت است. از آنجا که پزشکان در حین عمل از تکنیک وسیله‌هایی کاملاً استریل استفاده می‌کنند، اغلب عفونت‌ها خفیف هستند و با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها قابل درمان خواهند بود. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید:
- قرمزی
- درد
- تورم در اطراف قسمت برش زده شده
- ترشح
- تب
- خونریزی
مواقعی که باید به پزشک مراجعه کنید
- در بیشتر مواقع بدون هیچ مشکلی عمل انجام می‌شود و هیچ عارضه‌ای را پس از عمل برای فرزند خود مشاهده نخواهید کرد. اما باید بدانید در چه مواقعی باید به پزشک مراجعه کنید تا از خطرات احتمالی جلوگیری کند:
- اگر فرزند شما به‌مدت ۱۲ ساعت ادرار نکرده باشد.
- خونریزی
- اگر قرمزی و تورم روزبه‌روز بدتر شده و بهبودی حاصل نشود.
- چنانچه علائم عفونت مانند چرک در ناحیه برش داده شده، مشاهده شود.
- اگر بوی ناخوشایندی در نوک آلت احساس شود.
- حلقه پلاستیکی پس از دو هفته از آلت جدا نشود.
کلام آخر
ختنه یکی از عمل‌های مهم و حساسی است که در سنین نوزادی انجام می‌شود. بهتر است قبل از انجام این عمل برای فرزند آگاهی خود را بالا ببرید تا بتوانید به‌خوبی از نوزاد خود نگهداری کنید. گاهی اوقات ممکن است با عارضه‌هایی بسیار نادر پس از عمل روبه‌رو شوید. در این مواقع چنانچه آگاهی بالایی داشته باشید، به خوبی از فرزند خود مراقبت خواهید کرد. این نکته را به یاد داشته باشید که هرچه زودتر این عمل را انجام دهید، بهتر است. به گفته متخصصین بهترین زمان برای ختنه بین یک تا سه ماهگی است.
کلینیک تخصصی یاهوسلامت ارائه دهنده خدمات پزشکی از قبیل ختنه نوزاد به روش حلقه و سنتی، درمان زردی نوزادان، واکسیناسیون، جراحی های سرپایی، درمان تنگی مجرای ادراری و … می باشد. جهت رزرو نوبت می توانید با شماره های ۰۲۱۷۶۷۰۰۹۱۹ و ۰۹۰۳۸۶۱۵۸۱۵ تماس حاصل فرمایید.