چرا باید زردی نوزاد را درمان کنیم؟
زردی نوزاد یک بیماری طبیعی است که ممکن از است از هر ۱۰ نوزاد، ۶ تا ۸ تا از آنها به این بیماری مبتلا بشوند. این بیماری معمولا ۲ الی ۳ روز بعد به دنیا آمدن نوزاد خودش را نشان می‌دهد. این بیماری قابل درمان است و تشخیص آن نیز راحت است بهتر است که پس از مطلع شدن از آن، نوزاد خود را به پیش متخصص اطفال ببرید تا شما را در درمان کردن این بیماری راهنمایی کنند.
زردی نوزاد
بیماری زردی نوزاد به تغییر رنگ و زرد شدن پوست و چشم های کودک تازه متولد شده گفته می شود. دلیل این بیماری وجود مقدار زیادی بیلی روبین در خون نوزاد است. بیلی روبین ماده ای به رنگ زرد مایل به قهوه ای است. زمانی که گلبول های قرمز خون عمرشان به پایان می رسد، تجزیه شده و ماده ای به نام بیلی روبین را ایجاد می کنند.
کبد مسئول جذب بیلی روبین خون بوده و آن را به صفرا منتقل می کند. علت زردی نوزاد این است که کبد او آنقدر بالغ نشده تا بتواند بیلی روبین اضافی خون را جذب کند. این بیماری در میان نوزادان زودرس و یا نوزادانی که قبل از هفته ۳۸ بارداری متولد می شوند رایج تر است.
علائم زردی نوزاد
زردی پوست و سفیدی چشم ها یکی از اصلی ترین علائم بیماری زردی است. این نشانه ها معمولا بین روز دوم و چهارم پس از تولد ظاهر می شوند. همچنین اگر پیشانی و بینی کودک خود را فشار دهید و در محل فشرده شده زردی مشاهده نمایید، فرزند شما مبتلا به زردی خفیف است. برای اطمینان لازم است پوست نوزاد خود را در زیر نور طبیعی روز بررسی کنید. از رنگ پوست صورت، کف دست و کف پا نیز می توان زردی را تشخیص داد. هر مقدار که پوست نوزاد تیره تر باشد، زردی نوزاد را به سختی می توان تشخیص داد. همچنین جهت سنجش میزان زردی نوزاد می توانید از جدول زردی استفاده نمایید.
دلایل بیماری زردی نوزاد
اصلی ترین دلیل زردی نوزاد، تجمع بیلی روبین در خون او می باشد. بدن ما نیز این بیلی روبین ها را با استفاده از کبد دفع می کند. کبد مادر نیز هنگامی که نوزاد در شکم او قرار دارد، این عمل را برای نوزاد خودش انجام می دهد. اما پس از به دنیا آمدن نوزاد، به دلایلی مانند عدم رشد کامل کبد نوزاد و یا عدم توانایی کبد در جذب بیلی روبین می تواند باعث زردی نوزاد بشود. ازدیاد بیلی روبین در خون نوزاد باعث می شود که قسمت هایی از بدن او مانند چشم ها زرد شوند. در این بین عواملی دیگری به جز کبد نیز می توانند باعث زردی نوزاد شوند!
خوردن شیر مادر
شیردهی می تواند یکی از دلایل زردی نوزاد باشد. در صورتی که توسط دکتر تشخیص داده شود علت زردی شیر مادر است، در کنار شیر مادر، شیر خشک برای متوقف کردن زردی نوزاد تجویز می گردد. ولی اگر زردی نوزاد خفیف باشد نیازی به قطع کردن شیر مادر نخواهد بود. زیرا که مزایای شیر مادر خیلی بیشتر از خطرات زردی نوزاد است. گاهی اوقات شیر مادر ممکن است دارای ترکیباتی باشد که باعث کاهش یافتن توانایی کبد برای تغییر شکل بیلی روبین شود. این نوع زردی را زردی شیر مادر یا breast milk jaundice می گویند.
بیماری های زمینه ای
گاهی نیز ممکن است که زردی نوزاد نشان دهنده یک بیماری باشد. به این بیماری، زردی پاتولوژیک می گویند. از علت های بروز این بیماری می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کم کاری تروئید: ممکن است که غده تیروئید به میزان لازم هورمون تولید نکند.
- سندرم کریکلر نجار: این نوع بیماری بر روی آنزیم های تغییر دهنده ی بیلی روبین تاثیر می گذارد و یک نقص وراثتی است. البته نقص وراثتی دیگری نیز وجود دارد به نام ۶ فسفات دهیدروژناز که باعث زردی نوزاد شود.
ناسازگاری خونی مادر و نوزاد
دو نوع ناسازگاری وجود دارد که، یکی ناسازگاری (Rh) و ناسازگاری (ABO)
ناسازگاری (Rh)
زمانی است که مادر خون (Rh) منفی داشته باشد و نوزاد خون (Rh) مثبت. این ناسازگاری در رحم اتفاق می افتد و باعث می شود که خون مادر آنتی بادی هایی تولید کند که گلبول های قرمز خون نوزاد را به سرعت تجزیه کرده و سطح بیلی روبین را افزایش دهد.
ناسازگاری (ABO)
در این ناسازگاری، مادر آنتی بادی هایی را پس از زایمان به داخل خون نوزاد که برعلیه سلول های خونی نوزادش است وارد می کند. زیرا که در این ناسازگاری ممکن گروه خونی مادر O باشد و گروه خونی نوزادش A و یا B باشد. به همین دلیل بدن مادر این آنتی بادی ها را می سازد.
تغذیه ناکافی نوزاد
اگر نوزاد به اندازه نیازش شیر نخورد، نوزاد نیز نمی تواند که برای دفع کردن بیلی روبین ها به مقدار مناسب مدفوع و ادرار کند. در این شرایط با افزایش شیردهی و حتی مصرف شیر خشک می تواند به بهبودی زردی نوزاد را کاهش دهد.
بالا بودن گلبول های قرمز خون نوزاد
بالا بودن تعداد گلبول های قرمز خون نوزاد موجب می شود که سرعت تولید و همچنین مرگ و میر آنها زیاد شود. همانطور که گفته شد، مرگ گلبول های قرمز باعث می شود که ماده ای زرد رنگ که همان بیلی روبین است درون خون آزاد شود. به همین دلیل با زیاد بودن گلبول های قرمز و به طور کامل کار نکردن کبد نوزاد، میزان بیلی روبین موجود در خون نوزاد بالا رفته و نوزاد دچار زردی می شود.
نشانه ها و راه تشخیص زردی نوزاد
زردی نوزاد بر روی پوست و اعضای بدن مثل صورت، قسمت سفیدی چشم و همچنین دست ها و پا ها دیده می شود. به طور معمول هم ابتدا بر روی صورت نوزاد ظاهر می شود و در صورت افزایش بیلی روبین، زردی نوزاد به سینه، شکم و بازو ها و پا ها و نیز راه پیدا می کند.
به غیر از رنگ زرد نوزاد عواملی دیگری نیز برای تشخیص زردی نوزاد وجود دارد:
- ممکن است نوزاد به سختی به خواب برود و یا بالعکس به سختی از خواب بیدار شود.
- گاهی اوقات نوزاد نمی تواند شیر بخورد.
- نوزاد ممکن است که دمدمی مزاج باشد.
- نوزاد به اندازه کافی ادرار یا مدفوع نمی کند. (نوزاد حداقل ۴ یا ۶ بار باید در ۲۴ ساعت ادرار کرده و بین ۳ تا ۴ بار در روز باید مدفوع کند تا روز چهارم)
- گریه کردن با صدای بلند
زمان مهم معاینه زردی نوزاد
زردی نوزاد باید ۴۸ ساعت بعد از تولد، توسط پزشک بررسی شود .
درمان زردی نوزاد
ممکن است که زردی نوزاد خفیف باشد و به تشخیص دکتر، نیاز به هیچ دارویی و یا درمانی نداشته باشد. در این صورت ممکن است دکتر از شما بخواهد بیشتر به نوزاد خود شیر بدهید و حتی ممکن است شیر خشک تجویز کند. با این کار پس از گذشته ۱۰ تا ۱۴ روز زردی نوزاد از بین برود. اما اگر میزان زردی نوزاد بالا برود، درمان شروع می شود؛ در این حالت تست های بیشتری گرفته می شود تا دلیل زردی نوزاد معلوم شود تا اگر زردی نوزاد به خاطر بیماری زمینه ای باشد مشخص شود.
ممکن است که دکتر تشخیص دهد که نوزادتان می تواند با نور درمانی یا مصرف دارو درمان شود. همچنین در صورتی که زردی بسیار شدید باشد، ممکن است با تجویز پزشک خون نوزاد را با خونی تازه جایگزین کند. در هر صورت باید مراقب باشیم که زردی نوزاد درمان بشود تا در آینده نوزاد با مشکلاتی که ممکن است در آینده به علت زردی نوزاد اتفاق بیافتد جلوگیری کنیم.
چرا باید زردی نوزاد را درمان کنیم؟
اگر که زردی نوزاد درمان نشود در آینده نوزاد می‌تواند به این عواقب دچار شود:
- کاهش شنوایی
- گرفتگی و انقباض عضلانی یا muscle spasm یا muscle cramp
- توان عضلانی نوزاد کم می شود
- حرکت های غیر ارادی و بدون کنترل
- ایجاد مشکل در هنگام تکلم
- دائما رو به بالا بودن نگاه نوزاد
- مینای دندان نوزاد رشد نامناسبی خواهد داشت
- امکان ایجاد آسیب مغزی دائمی
در این مقاله می توانید با روش درمان زردی آشنا شوید: سریع ترین روش درمان زردی
کلام آخر:
شکی در این نیست که تمامی نگرانی و خواسته والدین داشتن فرزندی سالم و سلامت می باشد و برای این منظور هر کاری انجام می دهند و با توجه به موارد فوق بیماری زردی می تواند عوارض و شرایط بدی در آینده کودک داشته باشد که مهم است سریع به آن پرداخته و مداوا گردد. در این راه مهم تر از هرچیزی انتخاب یک متخصص اطفال با تجربه هست که بتواند ضمن تشخیص صحیح بهترین و کوتاه ترین راه را در اختیار شما قراردهد.
دکتر عباس معین بی شک یکی از بهترین متخصصان نوزادان و کودکان تهران می باشند که در کلینیک تخصصی خودشان در تهرانپارس پذیرای شما عزیزان می باشد.
دکتر عباس معین متخصص نوزادان و کودکان با بیش از دو دهه سابقه درخشان در زمینه درمان بیماری های نوزادان و اطفال، انجام جراحی کودکان و انجام ختنه تخصصی، درمان زردی و … فعالیت داشته و دارند.
فضای کلینیک یاهوسلامت به مدیریت دکتر معین متناسب با روحیه لطیف و حساس کودکان طراحی شده تا کمترین میزان استرس را در زمان درمان تجربه کنند. برخورد حرفه ای دکتر معین نیز خاطره ای خوش را برای شما والدین گرامی و فرزندانتان از حضور در کلینیک به یادگار خواهد گذاشت.
